Verkeersveiligheid

Bij verkeersveiligheidsbeleid wordt er een verschuiving zichtbaar van beleid op basis van ongevalscijfers (reactief) naar een risicogestuurd verkeersveiligheidsbeleid (proactief). Proactief werken aan verkeersveiligheid helpt wegbeheerders om vroegtijdig risico’s in het verkeerssysteem te detecteren en gericht effectieve maatregelen te nemen om de risico’s te verkleinen of weg te nemen, waardoor er uiteindelijk ook minder slachtoffers zullen vallen. Dit alles onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’.

Het strategisch Plan Verkeersveiligheid is het beleidsdocument van de Rijksoverheid waarin de visie op verkeersveiligheid beschreven is. Het SPV 2030 (strategisch plan verkeersveiligheid) geeft met de ambitie van nul verkeersslachtoffers richting aan beleid en concretiseert de gedeelde toekomstvisie in negen beleidsthema’s. Ze zijn tot stand gekomen vanuit een gezamenlijke en brede verkenning van alle risico’s voor verkeersveiligheid. Enkele beleidsthema’s bestaan uit meerdere subthema’s, maar niet elk beleidsthema heeft een subthema.

Tabel: Risicothema’s van het SPV

De thema’s bevatten in principe alle mogelijke risico’s voor verkeersongevallen en bieden dus handvatten voor het verhogen van de veiligheid. Specifieke risicogroepen (jongeren, ouderen) of modaliteiten (gemotoriseerde tweewielers) komen in meerdere thema’s terug.

Aanpak risicoanalyse Medemblik

In de risicoanalyse wordt gekeken naar het aantal ongevallen dat heeft plaatsgevonden in de periode 2014-2021. Dit zijn de jaren waarover afgesloten en bevestigde data beschikbaar is, geleverd door het verkeersongevalspakket ViaSTAT. In de figuren hieronder is een overzicht van alle geregistreerde ongevallen per locatie over de jaren 2014-2021 te zien, de geregistreerde ongevallen met dodelijke of letstelafloop en geregistreerde ongevallen waarbij fietsers betrokken waren.

Show image fullscreen

Show image fullscreen

Aan de locaties van de ongevallen is op te merken dat veel ongevallen in de kernen plaatsvinden, zoals in Medemblik, Wognum en Wervershoof. Aan de andere kant valt ook op dat ook veel ongevallen plaatsvinden op plekken tussen kernen. Dit valt op doordat hier doorgaans minder verkeer rijdt dan in de kernen. Op de wegen met lintbebouwing zijn ook ongevallen te zien. De verdeling tussen ongevallen op een kruispunt en op wegvakniveau is ongeveer gelijk. Wegvakken die opvallen doordat er veel ongevallen geregistreerd zijn, zijn onder andere:

• Gedeputeerde Laanweg

• Zwaagdijk

• A.C. De Graafweg

• Dijkgraaf Grootweg

• Oosterdijk / Zeedijk

Daarnaast vallen op kruispuntsniveau de volgende kruisingen op:

• Hoornseweg - Oosteinderweg;

• Zwaagdijk - Tuinstraat - Noorderboekert;

• Tolweg - Veenakkers;

• Driehuizen - Veenakkers

• Markerwaardweg (N240) - Westerzeedijk (N239).

Aan bovenstaande grafiek is te zien dat het aantal ongevallen met slachtoffers (lichamelijk letsel of met dodelijke afloop) over de jaren is toegenomen. In 2019 waren er opvallend meer ongevallen te zien dan in de jaren 2014-2018. In 2020 en 2021 is dan weer een lichte afname te zien van het aantal ongevallen, maar dit is te verklaren door de coronapandemie en bijbehorende lockdowns. 

Aan de verkeersslachtoffers per vervoerswijze is te zien dat in absolute aantallen het aantal slachtoffers dat valt in een personenauto het grootst is. Ook de ongevallen met een dodelijke afloop kwamen alleen voor in de categorie personenauto. De kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals voetgangers, fietsers, e-bikers en bromfietsers zijn uitgesplitst, en als deze worden samengevat is dit aantal het grootst. Er vallen dus meer slachtoffers onder de kwetsbare verkeersdeelnemers, waardoor hier aandacht aan gegeven moet worden.

Leeftijdsverdeling inwoners, betrokkenen en slachtoffers

Aan de leeftijden van verkeersslachtoffers en de bevolkingsopbouw van de gemeente Medemblik is te zien er een oververtegenwoordiging is van jongeren tot 25 jaar die als slachtoffer geregistreerd zijn bij een ongeval. De groep 25 tot en met 49-jarigen is vervolgens wel vaker betrokken bij een ongeval vergeleken met de hoeveelheid inwoners, maar niet oververtegenwoordigd is in het aantal slachtoffers. Ouderen vanaf 60 jaar zijn vervolgens weer minder vaak betrokken bij een ongeval, maar wel vaker slachtoffer. 

Daarnaast is gekeken naar de risicocijfers van Hastig. Hierbij wordt gekeken naar op welke soort weg in de gemeente Medemblik, geclassificeerd naar maximumsnelheid, er meer kans is op een ongeval ten opzichte van een weg in de provincie Noord-Holland. Hieronder is het risicocijfer per snelheidsregime gegeven, voor de gemeente Medemblik en de provincie Noord Holland.

In de risicocijfers valt op dat in de gemeente Medemblik het risicocijfer op wegen waar de maximumsnelheid 50, 60 of 80 kilometer per uur hoger is dan het risicocijfer van de provincie Noord-Holland. Op deze wegen is er in de gemeente Medemblik dus een grotere kans om betrokken te raken bij een ongeval, en deze verdienen dus extra aandacht.

De 60-wegen zijn tot 1 januari 2023 in beheer van het waterschap HHNK geweest. Vanaf 1 januari gaat de gemeente Medemblik deze wegen beheren. De ongevallencijfers zijn een aandachtspunt voor de gemeente om in de toekomst de veiligheid te verbeteren. De 80-wegen zijn in beheer bij de Provincie Noord-Holland. 

Conclusie verkeersveiligheid

• Ongevallen vinden over het algemeen plaats in kernen, maar in de gemeente Medemblik is ook te zien dat op wegen tussen kernen veel ongevallen plaatsvinden. Dit zijn wegen waar ook lintbebouwing aanwezig is.

• Over de jaren 2014-2019 is een stijgende lijn in het aantal ongevallen te zien. Deze stijgende lijn is in 2020 niet (meer) te zien, deels te verklaren door de coronapandemie.

• Kwetsbare verkeersdeelnemers zijn oververtegenwoordigd in de ongevalscijfers.

• Jongeren onder de 25 jaar en ouderen boven de 60 jaar zijn gezien de bevolkingsopbouw vaker betrokken bij een ongeval.

• Op wegen met een maximumsnelheid van 50, 60 of 80 kilometer per uur is de kans op een ongeval groter in de gemeente Medemblik dan op een gemiddelde weg in de provincie Noord-Holland.